Bệnh marek là một bệnh lây nhiễm của gà do một loại vi rút thuộc nhóm herpes ( hecpec ) tạo ra. Riêng biệt của bệnh là sự tăng sinh cao độ mô limphô dưới cách thức khối ung ở tổ chức thần kinh ngoại biên, những bộ phận trong cơ thể, da và cơ làm xuất hiện nhiều biểu hiện rối loạn vận động và không di chuyển được. Tùy theo độc lực của vi rút và tính đề kháng của thân hình, bệnh nhiều khả năng ở thể cấp tính , hoặc kéo dài nhiều năm.
Vi rút gây bệnh được nhà bệnh lý học người hungary ( jozsef marek ) miêu tả lần đầu ở hungary vào năm 1907. ở nước ta bệnh đã xuất hiện từ năm 1978 và xảy đến nặng mấy năm 1980, do chăn chăm sóc gà công nghiệp gia tăng.
1. Căn bệnh
Vi rút gây bệnh thuộc nhóm herpes gây ra. Đến nay người ta đã phân lập được 3 týp vi rút herpes (trong đó chỉ có týp 1 là týp có độc lực).
2. Cách truyền lây
Vi rút có trong các nang lông, nhiều khả năng lan tỏa rất xa trong bầu không khí. Bệnh lan rộng không qua khâu trung gian từ gà ốm sang gà khoẻ bằng con đướng hô hấp. Hơn nữa bệnh còn lan rộng không trực tiếp qua thực phẩm, đồ uống, phương tiện chăn chăm sóc và tiền đề ấp trứng có chứa tác nhân gây bệnh. Bệnh lý truyền theo phân không đóng vai trò lớn , ngoài ra trên lớp độn chuồng sau 4 tháng chưa hết xác định được vi rút có độc lực.
3. Triệu chứng
Bệnh marek thường ủ bệnh kể từ khi nhiễm 3- 4 tuần , phát triển hầu hết ở hai thể cấp tính và mạn tính :
A ) thể cấp tính hầu hết ở gà 4– 2 tháng tuổi , có khả năng sớm hơn. Bệnh hiếm gặp biểu hiện đặc trưng, ngoài trình trạng đột tử. Tỉ lệ bỏ mạng thường cao, có khi đến 20– 30%, thường lột tả biểu hiện ủ rũ và ốm yếu trước thời điểm bỏ mạng. Gà thường bỏ thưởng thức, ỉa phân lỏng và giảm thiểu tỷ lệ sinh, đi lại khó khăn , không di chuyển được, xã cánh một bên do viêm dây thần kinh vận động.
B ) thể kéo dài nhiều năm hay thể truyền thống hầu hết diễn ra ở gà 4– 8 tháng tuổi thường ở hai thể, thể thần kinh và thể mắt.
– thể thần kinh : gà bệnh đi lại khó khăn , liệt nhẹ rồi dần dà không di chuyển được triệt để. đuôi gà nhiều khả năng bị rủ xuống hoặc lệnh sang một bên. Cánh sã xuống một bên hoặc đôi bên bên
.– thể viêm mắt : ở một vài ổ lây nhiễm gà thường viêm mắt. Bệnh lúc đầu bằng việc viêm mắt nhẹ. Con vật thể hiện rất nhạy cảm với ánh sáng, khóc lóc trong. Dần dà viêm màng tiếp hợp rồi viêm mống mắt. Mủ trắng đóng dầy khoé mắt , có thể nhìn kém từ từ, không phẫu thuật trúng món ăn và sau cùng nhiều khả năng bị mù.
Xem thêm: Hướng dẫn nuôi gà tre đá hay có thể bạn chưa biết
4. Bệnh tích
– thể cấp tính : bệnh tích hầu hết là thành lập các khối ung ở nội tạng. U thường có ở gan, len lỏi, thận, phổi, buồng trứng, túi fabricius, dịch hoàn ... Gan, len lỏi sưng to lên hơn nhiều lần đối chiếu với thông thường, phai nhạt và bở.
-thể mạn tính : bệnh tích hầu hết là trình trạng viêm tăng sinh các dây thần kinh ngoại vi. Dây thần kinh hông, thần kinh cánh bị sưng to lên, có lúc lớn hơn 4 – 5 lần đối chiếu với thông thường và có khả năng bị phù thũng.
5. Chẩn đoán
Hầu hết nhờ vào biểu hiện lâm sàng, mổ khám bệnh tích bằng việc phát hiện các khối ung ở da , gan, thận, phổi, buồng trứng, lá len lỏi, trong cơ những cơ quan mềm khác của gà gặp bệnh tật marek.
Xem thêm: Cách Trị Con Mạt Gà Như Thế Nào Hiệu Quả Nhất
6. Phòng, trị bệnh
Bệnh thiếu hẳn dược phẩm chữa đặc hiệu.Những việc cần làm tốt các phương án phòng ngừa dịch bệnh dưới đây :Lúc chưa có dịch xảy đến :
– tiêm chủng buồng bệnh marek ép buộc cho gà con 1 ngày tuổi sử dụng để sinh đẻ ( gà ông bà, đấng sinh thành, gà chăm sóc lấy trứng ) tại tiền đề ấp trứng.
– thực hành nghiêm các phương án vệ sinh buồng bệnh thú y, chăm bẵm chăm nuôi để ngăn cản bệnh marek lan rộng trong khu chuồng chăm sóc. Thường nhật quét, nhặt thu vén lông và đốt hết lông vì vi rút hiện hữu lâu trong chân lông.
– đối với những trại gà chăn chăm sóc công nghiệp nhất định cần có khu riêng biệt chăm sóc gà mái đẻ và khu chăm sóc gà con , phải triệt để chấp hành cứng nhắc :Cùng nhập , cùng xuất ( gà đem vào chăm sóc cùng 1 lúc, xuất ra cùng một thời điểm ). Kể từ lúc xuất chuồng phải cử hành tổng tẩy uế chuồng trại, công cụ và môi trường chăn chăm sóc bằng các loại thuốc tẩy trùng , tiếp đó chuồng trại phải để trống không tối thiểu 1 tháng.
Riêng đối với đàn đã mắc bệnh thời gian trước để trống trơn chuồng tối thiểu ba tháng và liên tục vệ sinh tiêu độc tẩy trùng.– thi hành các phương án chăn chăm sóc ổn định sinh học. để ý không chăm sóc gà lớn , gà con lẫn tạp.
Khi có bệnh xảy ra:
– canh chừng phát giác sớm ;
– giãn cách đàn nhiễm bệnh, không được vận tải gà trong đàn mắc bệnh ra bên ngoài ;
– hủy hoại tất cả đàn dính bệnh ( bằng phương pháp đốt , tiếp theo chôn y như đối với bệnh cảm lạnh vật nuôi ) , cũng là xử lí các chất tồn dư ( phân , rác vv. . ) ;
– vệ sinh tiêu độc tiêu diệt vi trùng chuồng trại liên tục 1 – 2 lần/một tuần ;
– ngăn chặn nhập gà giống về chăm sóc trong khoảng thời gian khắc phục đàn gà bệnh ;
– để trống không chuồng thấp nhất ba tháng.
